දේශකයගෙ නදීලා රාජ්ට පේන හැටි....

පහුගිය දවසක අපේ දේශකතුමා හොඳ කෙටි කතාවක් ලියල තිබුන. කතාවෙන් කියවෙන්නෙ ආණ්ඩුවෙ කන්තෝරුවක වැඩකරන කාන්තාවක් (නදී) ගැන. ඉස්කෝලෙ යන කාලෙම යාළු වෙච්ච කොල්ල එක්කම එයා විවාහ වෙනව(සුමාල්) . කොල්ලගෙ රැකියාව කරවල වෙළඳාම. බොහෝමයක් වෙළෙන්දන්ගෙ ජීවි‍ත වගේම සුමාල්ගෙ ජීවිතයත් කැප වෙන්නෙ වෙළඳාමට. වෙළඳාම එයාගෙ ජීවිතේ වැඩි හරියක් වෙද්දි එයාට නදීව මිස් වෙනව. ස්වාභාවික ජීවිතයක් ගතකරන කෙනෙකුට ඊට පස්සෙ වියයුතුම විදියට නදී තමන්ට සමාන වෘත්තීය ජීවිතයක් ගතකරන පිරිමියෙකුට (ශ්‍යාමල්) ලං වෙනව. නදී, සුමාල්ගෙ කරවල ගඳ වෙනුවට ශ්‍යාමාල්ගෙ විලවුන් සුවඳ තෝරා ගැනීම සාධාරණීකරනය කරන්නද කොහෙද සුමාල්ගෙ අම්ම තමන්ගෙ ලේලියගෙ අනියම් සම්බන්ධයට උපකාර කරල කතන්දරයේ අවසානය 'ලස්සන කරන්න' දේශකය කටයුතු කරනව.

දැන් අපේ කතාවට බහිමු. ලඟදි දවසක් මම දන්න කියන කන්තෝරු නෝන කෙනෙක් එක්ක පාර අයිනෙ ඉන්නව. මම ඉන්නෙ බස් එක එනකල්. එයා ඉන්නෙ තමුන්ගෙ සැමිය එනකල්. යතුරු පැදියෙන් ඈතින් එන ස්වාමි පුරුෂයා දකිනකොට විහිළු කරමින් හිටිය ඈ මගෙන් ඉල්ලීමක් කරනව.

"ඔන්න එනව. අනේ ඔයා ඔන්න මොකුත් කියන්න එපා"

ඇය මේ ඉල්ලා සිටින්නෙ (දෙපැත්ත කැපෙන) විහිළු කරන්න එපා කියල. ස්වාමිය ලඟට ආවත් එක්කම කෙලිලොල් ගතිය අමතක කරපු ඈ යන්නං කියල බයික් එකේ නැගල යන්න ගියා. ඊට කලින් බිරිඳ තමන්ගෙ සැමියා හඳුන්වා දුන්විට ඔහු කුලෑටිකමින් මා එක්ක හිනාවුනා.
සාමාන්‍යයෙන් රැකියාවක් කරන කාන්තාවක් ස්ථිර රැකියාවක් නොකරන හෝ ව්‍යාපාරිකයෙක් එක්ක විවාහ වෙච්ච තැන්වල බොහෝවිට මම දැකල තියන අවුලක් තියනව. ඒ තමයි ඔවුන්ගේ වෘත්තීය ජීවිතය හැබෑ ජීවිතයත් එක්ක ඇතිවන ඝට්ටනය. විශේෂ අවස්ථාවල අපි එක්ක සෙට්වෙන, නෝනලාගේ රැකියා නොකරන මහත්වරු, රැකියා වෘත්තිකයන් වන අපිත් එක්ක හොඳ පෑහීමක් ඇති වෙනව අඩුයි. අපේ විහිළුතහළු කතාබහ කොහොමත් ඔවුන්ට ආගන්තුකයි. අර කියපු අවුලට මුල ඒකයි.

යෝජිත විවාහ වැඩියෙන් සිදුවෙන ලංකාවෙ කාන්තාවන්ට තියන 'ඉල්ලුම' පිරිමින්ට සාපේක්ෂව අඩුයි. ජනගහනයේ කාන්තාවන් ප්‍රතිශතය මඳක් වැඩිවීම, කාන්තාවගේ 'රූපය' කෙරෙහි තියන ඉල්ලුම, ඔක්කෝටමත් වැඩිය රජයේ රැකියා වල යෙදෙන කාන්තාවන්ගේ ප්‍රතිශතය ඉහල යාම වගේ කාරණා නිසා රැකියාවල් කරන කාන්තාවන්ගෙන් යම් ප්‍රමාණයකට සිදුවෙනව වෙනස් වෘත්තීන් වල යෙදෙන පිරිමින් එක්ක විවාහ වෙන්න. මේ පිරිමින් අතරෙ ඉන්න පුළුවන් එතරම් අධ්‍යාපනය නොලැබූවන්. ඒ උදවිය අතරෙ කතාවෙ කියන අවුල වෙන්න තියන ඉඩකඩ වැඩියි. කොහොම නමුත් මේකෙ අනිත් පැත්තෙදි අවුල ටිකක් විතර අඩුයි. රැකියා කරන පිරිමියෙක් රැකියා නොකරන කාන්තාවක් එක්ක සෙට්වුනොත් මෙච්චර අවුලක් වෙන්නෙ නෑ.

පහුගිය දවසක මට මුනගැහුන කපු මහත්තයෙක් කිව්ව අපූරු කතාවක්.
"මහත්තයෝ.... මේ කොරියාවෙ ගිහිං ආපු ඉලන්දාරි ඉන්නව නේද.... මුං හොයන්නෙම ගුරුවරියො! සල්ලි ටිකක් තිබුනට ගුරුවරියො මුංට කැමති නෑ.... මට දවසක් මිස් කෙනෙක් දුන්න මාර ලෙක්චර් එකක්.... එයා කියනව මෙහෙම. ඔන්න මේ ළමයි රට යනවලු. ඊට පස්සෙ අවුරුදු දෙකතුනක් ඉඳල සල්ලි ටිකක් හොයාගෙන තට්ටු දෙකට ගේ හදන්න පටන් අරගෙන යට තට්ටුව යන්තං හදාගෙන ඒකෙ පදිංචි වෙනවලු. ඊට පස්සෙ ලීසිං කරල ගන්නවලු පොඩි ලොරියක් නැත්තං වෙන වාහනයක්. මේව කරනකොට සල්ලි ඉවර වෙනවලු, ඊට පස්සෙ ගුරුවරියක් හොයනවලු කසාද බඳින්න, වාහනේ ලීස් ගෙවාගන්න!

කතාව ඇත්ත නං මේ වගේ තැන්වල ඉන්න හුඟ දෙනෙක් නදීල.