දෝෂාභියෝගය දේශපාලකයෝ සහ රජයේ සේවකයෝ.

අගවිනිසුරුවරියට එරෙහිව ආණ්ඩුවෙන්-විධායකයෙන්- ගෙනආ දෝෂාභියෝගය පාර්ලිමේන්තුගත කර ටික දිනක් ගෙවීගොස් ඇත. එය ඡන්ද විමසීමක් දක්වා යන්නේ නම් 2013 වසර තෙක් ඇදී යා හැකි සිද්ධියකි. මේ ඒ පිලිබඳ සටහනකි.

පත්කිරීම.
සාමාන්‍යයෙන් අග්‍ර විනිශ්චයකාරවරයා, මැතිවරණ කොමසාරිස්, විගණකාධිපති වැනි තනතුරු පත්කිරීමේ බලය ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව අනුව විධායක ජනාධිපතිවරයා සතුවන අතර ඔවුන්ගේ වැටුප කෙලින්ම ඒකාබද්ධ අරමුදලින් ගෙවීමටත් නියමකර ඇත. ස්වකීය යථා පැවැත්මෙන් සිටින තාක් තම ධූරයේ කටයුතු කිරීමට හැකි අතර යම් විශමාචාරයකට සම්බන්ධ යයි ඔප්පු වේ නම් ඔවුන් ඉවත් කිරීමේ බලය පාර්ලිමේන්තුවට ඇත. එනම් මෙම තනතුරු දරන්නන් ඉවත්කල හැක්කේ දෝෂාභියෝගයක් මඟින්ම පමණක්ය.

අරමුණු
මේ ජේආර් ජයවර්ධන මහතාගේ 78 ව්‍යවස්ථාවෙන් දෙනුලැබූ බලතලය. මෙය එසේ වන්නට හේතුවක් ඇත.
78 ව්‍යවස්ථාව අනුව ඉන් පෙර පැවති පාර්ලිමේන්තුව ප්‍රමුඛ කරගත් ක්‍රමය වෙනුවට විධායක ජනාධිපතිධූරයක්ද ඇතිකරන ලදී. එමනිසා විධායකය පාර්ලිමේන්තුව සහ අධිකරණය යන ආයතන බල තුලනයක් ඇතිකිරීමේ අදහසින් මෙවැනි සැකැස්මක් ඇතිකරන ලදී. එහෙත් යම්යම් අවස්ථාවන් වලදී විධායකයත් (බොහෝවිට ඔහුගේ/ඇයගේ පක්ෂයේම වැඩි නියෝජනය සහිත) පාර්ලිමේන්තුවත් අධිකරණය සමඟ ගැටීම් ඇතිවූ අවස්ථා පසුගිය සමයේ දචක්නට ලැබුනි. ආසන්නතම සිද්ධීන් වූ දිවිනැඟුම පණත පිලිබඳ අධිකරණ තීන්දුව කථානායකවරයාට භාර නොදීම, මංජුල තිලකරත්න මහතාට පහරදීම සම්බන්ධ සිද්ධි දාමය ආදිය ගතහැකිය.

වගකීම.
මෙසේ පත්වන අගවිනිසුරුවරයා අතිශයින්ම සමබර අපක්ෂපාතී පුද්ගලයෙක් වියයුතුය. එමෙන්ම සෘජුවම දේශපාලනය සම්බන්ධවන තීන්දු ගැනීමේදී සුපරික්ෂාකාරී විය යුතුය. විධායකය, ව්‍යවස්ථාදායකය සහ අධිකරණය යන ආයතන තුන අතරින් මේ එකිනෙක අතර අන්‍යෝන්‍ය සහජීවනය වෙනුවෙන් වඩාත්ම පරීක්ෂාකාරී වියයුතු ආයතනය අධිකරණයයි. (අනෙක් අය දේශපාලකයන් වන බැවින්). එසේ නොවූ විට ගැටුම් ඇතිවීම අනිවාර්ය වේ.

දෝෂාභියෝගය.
දෝෂාභියෝගය ව්‍යවස්ථාපිත එකක් වුවද එහි පවතින අසාධාරණ පැත්ත ගැන කතා කලයුතුමය. එනම් දෝශාභියෝගයට ලක්වන්නාට තම නිර්දෝශීභාවය ඔප්පු කිරීමට ඇති ඉඩකඩ අවම වීමයි. අගවිනිසුරුවරියගේ විෂම පැවැත්ම පිලිබඳ චෝදනා එල්ල කලේ මහජන නියෝජිතයන්ය. අනෙක් අතට ඒ පිලිබඳ කමිටුව සකස් වන්නේද බහුතරය ආණ්ඩු පක්ෂයේ මන්ත්‍රීවරුන්ගෙන් සමන්විත නියෝජිත පිරිසක්ය. එය චෝදනා කරන්නාම නඩුව ද ඇසීමේ ක්‍රමය නොවේද?
සැබවින්ම වියයුත්තේ චෝදකයා සහ චූදිතයා යන දෙපිරිසෙන්ම පරිබාහිර ආයතනයක් මඟින් විනිශ්චය ලබාදීමේ ක්‍රමවේදයක් ඇතිවීමය. මේ කාර්යය වඩාත් ශිෂ්ටසම්පන්න වන්නේ එවිටය.

රජයේ සේවකයෝ සහ දේශපාලකයෝ.
අග්‍රවිනිශ්චයකාර ධූරය යනු තවත් එක් රජයේ තනතුරකි. රජයේ සේවකයන්ට බලපානු ලබන බොහොමයක් නීතිරීති වලට මෙම තනතුරෙහි සේවය කරන්නාද යටත්ය. වෙනසකට ඇත්තේ පත්වීම් බලධාරියාට බලයෙන් පහකිරීමට ඇති අපහසුතාවය පමණි. මා ඉහත සඳහන් කල කාරණා සහිත පරිසරයක සිටින ලංකාවේ රජයේ සේවකයා කවරෙකු වුවද දේශපාලන අධිකාරිය ඉක්මවා කටයුතු කිරීම භයානක ප්‍රථිපල ඇතිකරවන්නකි. අද, රාජකාරී කිරීමේදී බලපාන නීතිරීති සියල්ලටම එකඟව කටයුතු කිරීම ඉතාමත් අපහසු කාර්යකි. එක්කෝ යල්පැනගොස් ඇති නීතිරීති ඉවත්කර යාවත්කාලීන කලයුතු අවස්ථා මඟහැරී ඇත. එසේත් නැතිනම් 'වියහැකි' සියළු ආපදාවන් මඟහැරවීමේ අරමුණින් ගෙනඑන ලද 'තද නීති' නිසා කටයුතු කිරීම අපහසු වී ඇත. මෙවන් අනපනත් යටතේ සේවය කරන්නෙකුගේ දෝශයක් සොයාගැනීම එතරම් අපහසු කාර්යක් නොවේ. සරත් ෆොන්සේකා මහතාට සිදුවූයේද මෙයයි. ඔහු තවත් අවුරුදු කිහිපයකින් දේශපාලනයට පිවිසියේ නම් ඔහුගේ කටයුතු සම්බන්ධව පිරික්සීමට ලිපිගොණු පවා සොයාගතහැකි නොවනවාට සැක නැත. ඒ රාජ්‍ය සේවයේ ස්වභාවයයි. අනෙක් අතට දේශපාලකයන් සම්බන්ධයෙන් මෙය බලපාන්නේ වෙනස් ආකාරයකටය. ඔවුන්ගේ කටයුතු පිරික්සීමේ ක්‍රමවේදයක් (දැනට) නොමැති අතර එවන් ක්‍රමවේදයක් තිබුනද ඔවුන් හසුකරගැනීමේ අපහසුවක් පවතී. ඒ බොහෝ විට ලිඛිත සාක්ෂි නොමැතිවීමයි.

පහලම මට්ටමේ රාජ්‍ය සේවකයෙකු ලෙස, මගේ ප්‍රාර්ථනය, අගවිනිසුරුවරිය චෝදනාවෙන් නිදහස් වේවා යන්නයි. ඒ ඇය නිවැරදි යයි ඇති විශ්වාසය නිසා නොව මෙය දේශපාලන එදිරිවාදිකම් පිරිමසාගැනීමක් නිසාවෙනි. එහෙත් මේ ක්‍රමවේදය අනුව එය එතරම් බලාපොරොත්තු තැබිය හැකි තත්වයක් නොවේ. එසේ වුවත් මාස කිහිපයක් යනු ඕනෑම දෙයක් සිදුවිය හැකි කාල සීමාවකි.