Thursday, January 17, 2013

කාකාස කතා.

කාකාස හෙවත් කාර්යාල කාර්ය සහායක හෙවත් පියන් යනු ඕනෑම රජයේ කාර්යාලයක සිටින සේවක කොට්ඨාසයකි. පොදුවේ ඔවුන්ට අදාලව සිදුකල හැකි යම් යම් නිරීක්ෂණ අපූරුය. මේ ඔවුන් ගැන සටහනකි.

"කාර්යාල සේවක සේවය" නමැති "සේවා" ගොන්නට වැටෙන මොවුන්[මුරකරු වැනි වෘත්තීන්ද අයත් වන්නේ කාර්යාල සේවක සේවය යටතටය] "තනතුරු" වලින් කාර්යාල කාර්ය සහයක I,II,III වැනි ශ්‍රේණි වලට වැටේ‍. සමහර කාර්යාලවලදී කා.කා.ස. පළමු පන්තියේ (මේ වනවිට අධි පන්තියක්ද ඇත) නිලධාරීන්ට "ආරච්චි" නම් තනතුර හිමිවේ. තම ශ්‍රේණිය අනුව මොවුන්ට ඇති කාර්යන් විවිධ වේ. උදාහරණ ලෙස පළමු ශ්‍රේණියේ නිලධාරීන් පවිත්‍රතා කටයුතු වලින් ඉවත්කර ඇත‍.

රාජ්‍ය සේවයට බඳවාගැනීමේදී කාර්යාල සේවක සේවය, රියදුරු වැනි සේවාවන් සඳහා තරග විභාග නොපැවැත්වෙන අතර හිතවත්කම මුල්කරගෙන අනියම් සේවකයෙකු ලෙස (එනම් දෛනික වැටුප් ලබන්නෙකු ලෙස) පැමිණෙන මොවුන් දින 180ක සේවා කාලයක් සම්පූර්ණ කලපසු අනෙකුත් සුදුසුකම් ඇත්කම් ස්ථිර සේවයට බඳවාගැනේ.(මෙහිදී පුරප්පාඩු ප්‍රමාණය ආදිය සලකා බැලෙන අතර ඒ පිලිබඳ විස්තර නොකරමි). ඉන්පසු රාජ්‍ය සේවයේ අවම වැටුප වන 11730.00ක මුදල ආරම්භක වැටුප ලෙස හිමිවේ. යම් සතුටුදායක සේවා කාලයක් සම්පූර්ණ කල පසු ලිපිකරු වැනි වෘත්තීන් සඳහා බඳවාගැනීමේ විභාගයට පෙනීසිටීමටද මොවුන්ට හැකිය.

නිල තත්වය එසේ වනවිට සාමාන්‍ය තත්වය සලකා බලමු.
හඳුනාගතහැකි විශේෂතා අතර පළමුවැන්න නම් මොවුන් බොහොමයක් සුරා පානයට රුචියන්ය. දත් ගලවන්නන් සහ දත් ගැලවීමේ විශේශඥයන්ද මේ අතර වෙති‍. ඊට අමතරව සුළු සුළු (සෑමවිටම සුළු නොවේ) අල්ලස් වැනි දෑ වැඩිවශයෙන් ලබාගන්නේද මොවුන්ය.

මා දන්නා එක් කාකාස නිලධාරියෙකු කාර්යාලය තුලින් සේවාදායකයාට නිකුත් කරන ආකෘතිපත්‍ර වර්ගයක් පිරවීමෙහි යෙදී සිටියේය. ඒ සඳහා සංතෝසම් වශයෙන් රුපියල් විස්සක් පනහක් හෝ ආපනශාලාවෙන් දඩයක් ගැසීමට ඔහු පුරුදුවී සිටියේය. මුදලක්ම අවශ්‍ය වේලාවක සේවා දායකයා විසින් ආපනශාලාවට කැඳවාගෙන ගියහොත් කියන්නේ
"මහත්තය මං තව චුට්ටකින් තේඑකක් බොන්නං. රෝල්ස් එකකටයි ප්ලේන්ටියකටයි අක්කට සල්ලි දෙන්න" ලෙසටය.

කාර්යාලයක සිටින කාකාස නිලධාරීන් අතර වඩාත් බලවත් තැනැත්තා වන්නේ ප්‍රධානියාටම සේවය කිරීමට බැඳී සිටින්නාටය. සමහර විටෙක "බොසාට කල නොහැකි වැඩද" ඔහුට කලහැකිය. මා කොළඹ සේවය කල සමයේ සිටි එක් කාකාස මහතෙකුට පොලිස් නිලධාරීන් සමඟ හොඳ සම්බන්ධතාවයක් තිබුනි. එය ගොඩනඟාලෙන තිබුනේ කුමන හෝ කාර්යක් වෙනුවෙන් පැමිණෙන පොලිස් නිලධාරීන්ට උදව් කිරීමෙන්ය.
"මහත්තය පොලිස් කේස් නං කියන්න, අවුලක් නෑ ෂේප් කරල දෙන්නං" ඔහු කියන්නේ එසේය. සන්ධ්‍යා කාලයේ [කාර්යාල වේලාවෙන් පසු(පුහ්:)] මධුවිතක් තොලගා එකිනෙකා සමුගත් පසු සියල්ලන්ටම දුරකථන ඇමතුම් ලබාදීමට තරම් ඔහු පරීක්ෂාකාරී අයෙකු විය.

ඔවුන් ලවා යම් යම් කටයුතු ඉටු කරවාගැනීමද එතරම් පහසු නොවේ. එහෙත් "ක්‍රමය" දන්නේ නම් අපහසුද නොවේ. උදාහරණයක් ලෙස ප්‍රධානියා තවත් අයෙකු සමඟ සාකච්ඡාවක සිටින විට ඔහු ලඟට යාම සුදුසු නොවේ. එවන් අවස්ථාවක හදිසි අවශ්‍යතාවයක් ඇතැයි සිතමු. මා කරන්නේ එවිට,
".....යා මේක හදිසි වැඩක්. උඹට විතරයි මේක කරන්න පුළුවන්.... මෙන්න මෙතන බොසාට කියල සයින්එක ගස්සගෙන වරෙං"
අනිවාර්යෙන්ම ප්‍රථිපලය සතුටුදායකය.

බොහෝ කාර්යාලවල, ප්‍රධානියාට හිතවත් සහ අහිතවත් කොට්ඨාස දෙකකි. මෙවැනි එක් අහිතවත් නිලධාරියෙකු මා දැක ඇති අතර ඔහු ආපන ශාලාවේ සිට ප්‍රධානියාට තේ රැගෙන එන්නේ කෝප්පයේ ඇති තේ අඩක් පීරිසියට වැටෙන තරම් වේගයෙනි. ප්‍රධානියාගේ කාමරය ආසන්නයේදී පීරිසියේ ඇති තේ යලිත් කෝප්පයට දමා බොසාට පිලිගැන්වේ.

ස්ථාන මාරුවීම් නොලබා එකම ස්ථානයේ සේවය කරන කාකාස නිලධාරීන් නිසා රාජ්‍ය සේවයේ බොහෝ ගැටළු ඇතිවේ‍. අල්ලස් ගැනීම් වැනිදෑ සිදුකරන්නන් කාලයක් තිස්සේ එකම කාර්යාල තුල රැඳී සිටින්නන් වන අතර සමහර විටක ඔවුන් අනෙක් නිලධාරීන්ට වඩා බලවත්ය.

මා කොළඹ දිස්ත්‍රික්කයේ සේවය කරන සමයේ වැඩිපුර ආශ්‍රය කලේ කාකාස නිලධාරීන්ය. ඊට හේතුව රාජ්‍ය සේවයේ ඇති (පිරිමි) නිලධාරීන්ගේ හිඟයයි. ඔවුන් මා සමඟ කෙතෙක් හිතවත් වීද යත් කොලඹ සිට, මගේ බඩුබාහාරාදිය නිවසට රැගෙනදීමට තරම් කාරුණික විය. සටහන අවසාන කිරීමට මත්තෙන් මේ කාකාස නිලධාරියෙකුගේ අපූරු ක්‍රියාවකි.

ඔහු කාර්යාල වේලාවේ බීමතින් සිටින කාකාස වරයෙකි. ප්‍රධානියා මොහු අල්ලාගැනීමට උත්සාහ දැරූ අතර බීමතින් සිටි දිනෙක ඒ සඳහා අවස්ථාව උදාවිය. මෙවැනි අවස්ථා වලදී නිදහසට කරුණු ලෙස කීමට කිසිවක් නොතිබුනත් ඔහුට ගණදෙවි නුවණ පහලවිය,

"අනේ සර්, සර් දන්නවනේ,.... මම ලේ අර්ශස්කාරයනේ...., අර්ශස් වැඩිවෙච්ච වෙලාවට _කෙන් ලේ එනව සර්,..... එහෙම උනොත් මට යුනිෆෝම්එක ඇඳගෙන මෙතන වැඩකරන්න බෑනේ,.... ඒකයි සර් මම චුට්ටක් බොන්නේ.....!

ඔහුට ඇති අර්ශස් අමාරුවක් නැති වුවද මේ අවස්ථාව සාර්ථක වූයේ ලොක්කාද ඉහත ගණයේ අර්ශස්කාරයෙකු වූ නිසාය.

"ඇත්තද? මොනවද බොන්නෙ?" ලොක්කාගේද කුතුහලය ඇවිස්සිනි.

"වයිට් ලේබල් කාලක් අමුවෙන්ම බිවිවම හරි සර්"

ටික දිනක් ලොක්කාද ප්‍රථිකර්මය අනුගමනය කලබව පැවසේ.

Thursday, January 10, 2013

සමහර දේවල් කොච්චර උත්සාහ කලත් තේරුම් කරන්න බැහැ

ඔය තියන මාතෘකාවෙන් තිබිච්ච අපූරු කතන්දරය මම කියෙව්වෙ සයිබරේ කතා සාගරය වෙච්ච ලාස්ට් රෝ එකෙන්. ඒ කතාවෙන් කියවෙන්නෙ "සමහර දේවල් කොච්චර උත්සාහ කලත් තේරුම් කරන්න බැහැ" කියල තමයි.(ඒ හින්දනෙ ඒ හෙඩිම දාල තියෙන්නෙ නේද?:)

කතාව සැකෙවින් මෙහෙමයි. ඔන්න ගොවියෙක් තමුන්ගෙ එළදෙනගෙන් කිරි ගන්න සෙට්වුනා. ටිකක් කිරි දොවාගෙන යද්දි ඒළෙදන කිරි භාජනේට පයින් ගහනව. ඊට පස්සෙ ගොයිය ඒළදෙනගෙ කකුල බදිනව. ඔය විදියට කකුල් හතර බැන්දත් වලිගෙන් ගහනව. ගොයිය කරන්නෙ ඉනේ තිබුන බෙල්ට් එක ගලවල වලිගෙ උස්සල බාල්කෙක ගැටගහීම.මේ අතරෙ ගොයියෙග මායිය එතැනට එනකොටම මෑන්ගෙ කලිසම පහලට වැටෙනව.

නෝනගෙ ඇහින් සිද්ධිය බැලුවොත් ,..... වලිගෙ උස්සල ගැටගහල ඒ මදිවාට කකුල් හතරත් ගැටගහපු එළදෙනගෙ පිටිපස්සෙන් තමුන්ගෙ මිනිහ ඉන්නව. නිකං නෙවේ කලිසම ගලවගෙන........
දැං සීන්ඒක මුල ඉදලම නොදැක්ක කෙනෙක් මේක තේරුම් ගන්නෙ කොහොමද? කෙනෙකුට වචනයෙන් තේරුම් කරන්න පුළුවන් සිද්ධියක්ද මේක? කතන්දරය විස්තර ඇතුව කියවන්න මෙතනින් ලාස්ට් රෝ එකට යන්න.....

මේ කතාව මට මතක් උනේ මේ වගේ සිද්ධියක් අපිටත් ලඟදි වෙච්ච නිසා. පහුගිය දවස්වල අපේ කාර්යාලයේ මමත් ඉන්න ගිණුම් අංශයේ තිබුනෙ ඉතාම කාර්යබහුල තත්වයක් (මේගැන වෙනම පෝස්ටුවක් එනව). සමහර දවස්වල රෑ වෙනකල් වැඩකරන නිසා ඔය පොඩි පොඩි කෑම බීම ටිකකුත් ආණ්ඩුව ගානෙ ලැබෙනව. ඔන්න දවසක් ඔයවගේ කෑම ගෙනාපු බිලක් ගේන්න අපේ අයිය කෙනෙක් යන්න සූදානම. මේ වෙලාව දවල් 12.30ට විතර ඇති.

"මම ගිහිල්ල අර බිලත් අරගෙන කෑමත් කාල එන්නං" අයිය මෙහෙම කියනකොට අපේ මිස්ලටික ඔබ්ජෙක්ෂන් එකක් දැම්ම මේ විදියට,

"ප්‍රනීත් මහත්තය,... එලියට යන්න ඕන නෑ! අපිත් එක්ක කමු!"

සාමාන්‍යයෙන් අපේ කාර්යාලවල කෙනෙක් බත්එක බැඳගෙන ආවෙ නැති වෙලාවල් වලදි අනිත් උදවිය තමුන්ගෙ කෑම එකෙන් ටික ටික බෙදල පිඟානක් හදනව. (ඒ පිඟාන ඔක්කෝටම වැඩිය රසයි) මෙන්න මේ වැඩේ කරන්නයි අපේ සත්ගුණවත් නෝනල කට්ටිය යෝජනා කලේ. මේ වෙලාවෙ මට කල්පනාවට ආව බොලේ මමත් කෑම ගෙනාවෙ නෑ නේද කියල. දැං ඉතිං දෙන්නෙක් ඉන්න නිසා අර විදියේ කෑම පිඟන් දෙකක් හැදුවොත් අනිත් උදවියට මදි වෙනවනේ. මම ප්‍රනීත්ට යෝජනාකලා මෙහෙම.

"නෑ නෑ අපි දෙන්න යං එලියට. ගිහිල්ල කාල එමු!"

මෙතනදි මගේ මැදිහත් වීම නෝනලට ඇල්ලුවෙ නෑ......

"හා..... උඹල අද හොර ගමනක් යන්න හදන්නෙ. ඒකයි දෙන්නම කෑමත් නොගෙන ඇවිල්ල තියෙන්නෙ" ඒක තමයි අපේ කස්ටියගෙ උපකල්පනය. මේ කතා වලින් මිදිල ඕං අපි කන්න යනව. ටික දුරක් ගියාම අරූ කියනවා,.....

"මල්ලී අරුං කිව්වඑකේ දැං ඉතිං කෙහොමත් එකයි. බාගයක් වත් ගහමුද බං"

මගේ උත්තරෙන් පැය දෙකකට විතර පස්සෙ අපි දෙන්න ඔපීසියට ආව. ආපු ගමන් ඇඟිල්ල ගහල ඕෆ්එක දැම්ම. මොකද මේ වගේ වෙලාවට ඔපීසියෙ ඉන්න එක ඇඟට ගුණ නැති නිසා. යන්න සූදානං වෙද්දි නෝන කෙනෙක් මුනගැහුන,

"ඒකනෙ අපි කිව්වෙ, අපිට බොරු කරන්න හිතුව මදි!"

ඒත් ඇත්තටම ඒ වෙලාවෙ අපි දෙන්නගෙ හිතේ බොන්න කිසිම අදහසක් තිබුනෙ නෑ. ඒ අදහස ඇතිවුනේ ගෑනු ටික කෑගැහුව නිසා.කොටින්ම මම ඌත් එක්ක කෑමට යන්න හිතාගෙන හිටියෙත් නෑ. ඌ කෑම ගෙනාවෙ නෑ කියල දන්නෙත් මේ කතාව ඇදිල ආවට පස්සෙයි. ඒත් ඒක කියන්න ගියානං අපිට මොනවගේ ප්‍රතිචාරයක් ලැබේවිද?

සමහර දේවල් කොච්චර උත්සාහ කලත් තේරුම් කරන්න බැහැ!

Tuesday, January 8, 2013

ජහමනයට අකේ පුරිමු!


උදාවූ අලුත් අවුරුද්ද නිමිත්තෙන් ජහමනයාට අමතක නොවන ත්‍යාගයන් කිහිපයක් දීමට දේශප්‍රේමී රජය ක්‍රියාකර ඇත. විදුලිබල අමාත්‍යාංශයට සහන දීමෙන් ඛණිජතෙල් සංස්ථාව පාඩු ලබනබව කීම වර්ෂාවට පෙර සිදුවන අකුණු ගැසීමට සමානය. මේ අතරින් අංක එකේ ත්‍යාගය ලෙස සැලකිය හැක්කේ රෙජිස්ට්‍රාර් ජනරාල් දෙපාර්තමේන්තුව හරහා සිදුකල ගාස්තු වැඩිකිරීමයි. සාමාන්‍ය ජනයාට කෙලින්ම පහර වදින මෙම ගාස්තු වැඩිවීම මේ වසරේ පළමු දින සිටම ක්‍රියාත්මකය. සාමාන්‍යයෙන් බහුල අවශ්‍යතාවයන්ට අදාල ගාස්තු සංශෝධනය මෙසේය,


කාරණය පෙර ගාස්තුව නව ගාස්තුව
උප්පැන්න/විවාහ/මරණ සහතික පිටපතක් ලබා ගැනීම (අංකය දන්නා විට) රු.25.00 රු.100.00
උප්පැන්න/විවාහ/මරණ සහතික පිටපතක් ලබා ගැනීම (අංකය නොදන්නා විට) රු.50.00 රු.200.00
ප්‍රාදේශීය ලේකම් කාර්යාලයේදී විවාහයක් ලියාපදිංචිය රු.200.00 රු.1005.00
විවාහ පාර්ශව‍ය දැනුම්දෙන ස්ථානයකදී විවාහයක් ලියාපදිංචිය රු.1000.00+ රෙජිස්ට්‍රාර්ගේ ගාස්තුව රු.3500.00(රජයට)+ 1500(රෙජිස්ට්‍රාර්ට)*
දිව්රුම් ප්‍රකාශ සඳහා මුද්දර ගාස්තුව රු.25.00 රු.50.00

[*-රෙජිස්ට්‍රාර්වරයාගේ ගාස්තුව 1500.00ක් ලෙස නියම කර ඇතත් ඔවුන් ලබාගන්නේ "තමන්ගේම" ගාස්තුවකි.]

මෙම සංශෝධනය තුලින් ඇතිවන ප්‍රථිපල කිහිපයක් මෙසේය,

# ලියාපදිංචි අංකය දන්නා විට උප්පැන්න/විවාහ/මරණ සහතික පිටපත් තුනක් ලබා ගැනීමට රුපියල් තුන්සීයක් වැයවේ.

# ලියාපදිංචි අංකය නොදන්නා විට උප්පැන්න/විවාහ/මරණ සහතික පිටපත් තුනක් ලබා ගැනීමට රුපියල් හාරසීයක් වැයවේ.

# පෙර පැවති ක්‍රමයේදී මුදල් අයවන්නේ මුද්දර ගාස්තුවක් ලෙස වන අතර දැන් කෙලින්ම මුදලින් අයවේ. මෙහි අනිවාර්ය ප්‍රථිපලයක් ලෙස, සම්පූර්ණ කාර්යාල වේලාව(පෙ.ව.8.30-ප.ව.4.15) තුලදීම සේවාව ලබාදුන් ක්‍රමය වෙනුවට ප.ව.3.00 දක්වා පමණක් සේවය ලබාදීමට සිදුවනු ඇත. (රජයේ කාර්යාලවල මුදල් ගණුදෙණු ප.ව.3.00දක්වා පමණක් සිදුකරන නිසා)

# මීට අමතරව රෙජිස්ට්‍රාර් ජනරා‍ල් දෙපාර්තමේන්තුව මඟින් කරනු ලබන සෑම කාර්යකදීම අයකල මුදල් ආසන්න වශයෙන් සිව් ගුණයකින් වැඩිකර ඇත.

පසුගිය දින කිහිපයේදී ඉහත සේවාවන් ලබාගැනීමට පැමිණි ජනතාවගෙන් සැලකියයුතු ප්‍රතිශතයක්, එක්කෝ මුදල් මදිවීම නිසා ආපසු හැරීයාම හෝ එසේත් නැතිනම් පිටපත් කිහිපයක් ගැනීමට පැමිණියවුන් එක් පිටපතක් පමණක් රැගෙන යාම බ්ලොග්කරුගේ නිරීක්ෂණයට හසුවිය. පසුගිය කාලයේ මෙසේ අත්තනෝමතික ලෙස ගාස්තු වැඩිකරන ලද ක්ෂේත්‍රයන් බොහොමයකි. උදාහරණයක් ලෙස බොහොමයක් රාජ්‍ය අංශයේ තනතුරුවලට බඳවාගැනීම් සඳහා වන විභාග ගාස්තුව රුපියල් දහසක් දක්වා ඉහල දමනු ලැබීය.

එහෙත්......... ජහමනයාට මේ වසරේදී ද රුසියන් ගල් සමඟ කාර් රේස් කිහිපයක් නැරඹීමට අවස්ථාව ලබා දියයුතුය.


(සිව්දිනකට පෙර ලියන ලද සටහනකි)

Tuesday, January 1, 2013

☻ ☻ අලුත් අවුරුද්දේ හීනියට හිනාවෙමු!☻ ☻

පෝස්ටුවක් දාන්න බලාපොරොත්තුවක් තිබුනෙ නැතත් පොඩී විවේකයක් ලැබුන. කතන්දර දෙකක් කියන්නයි යන්නෙ.

බීෆ්
මේ කතාව මතක් උනේ කතන්දරකාරයගෙ ස්ටර් ෆ්‍රයි පෝස්ටුව දැකල. සිද්ධිය උනේ අපි කස්ටියක් "සෙට්" වෙච්ච දවසක. බොහොම ඈත අතීතයේ. එකෙකුගෙ ගෙදර එදා කවුරුත් නෑ. අපි උගේ ගෙදරට සෙට්වුනා.
"උඹල බෝතලයක් ‍අරගෙන වරෙල්ල. මං බයිට්එක දෙන්නං." ගෙදර එකාගෙ යෝජනාව අනුව අපි ගෙදරට ගියා. ඒ උනාට උගේ කිසි සූදානමක් තිබුනෙත් නෑ.
"මොකද බං කරන්නෙ? තාම නැද්ද බයිට්එක හැදුවෙ?" එකෙක් ඇහුව.
"විනාඩි විස්සක් හිටපල්ල! උණු උණුවෙ දෙන්න ඕන නිසා මම හැදුවෙ නෑ."
ඌට ඒ වැඩේ කරන්න කියල අපි කැරම් බෝඩ් එකට සෙට්වුනා. ටික වෙලාවකින් ආයෙත් ආව,

"ඒ.... උඹල කවුරුත් බීෆ් කනව නේද?" ෆ්‍රිජ්එක අරින ගමන් යාලුව අහනව.
"අඩෝ බීෆ් නං කන්න බෑ!" එකෙක් කිව්ව.
"හරි! උඹ විතරයිනේ. උඹට වෙනම පිලිවෙලක් කරන්නං" ෆ්‍රිජ් එකෙන් ලූණු ගෙඩි දෙකක්-මාලු මිරිස් කරල් දෙකතුනක් ගන්න ගමන් හීන් හිනාවකුත් දාල මූ කියනව.

ටික වෙලාවකින් මෙන්න අර කකාගෙ බීෆ් ස්ටර් ෆ්‍රයි එක වගේ පිඟානකුත් අරගෙන මූ එනව.

"අඩෝ මට මොනවද" බීෆ් කන්නෙ නැති එකා ඇහුව.
"උඹ ගැන හිතල තමයි බං මේ ළූණු ගෙඩියකුයි මාළුමිරිස් කරලකුයි වැඩිපුර දැම්මෙ"
"උඹෙ අම්$$@&^$^%#$^*.............."

තර්ඩ් පාටි
දෙවනි කතාව මෑතක සිද්ධියක්. හොටෙල් එකකට ගිහිල්ල අපි කට්ටියක් අනුමත වෙන අතරෙ යාබද මේස දෙකක කස්ටිය කොක්කක් දාගත්ත. ටිකක් සැරට වැදිච්ච එකෙක් තවත් එකෙක් ඇදගෙන එලියට යන අතරෙ කියනව,...
"වැඩක් නෑ බං. තර්ඩ් පාටි එවුන් වගයක්........." ඌට කියන්න ඕන වෙලා තිබුනෙ තර්ඩ් ක්ලාස් කියල. ඒත් කියවුනේ අර විදියට. සමහර විට කොම්පියුටර් ජිල්මාට් ජොබක් කරන එකෙක් වෙන්ටැති.

මගේ බ්ලොග් පාඨකයන්ට සුභ අලුත් අවුරුද්දක් වේවා!