අවලස්සන ඡන්දදායකයා

මේ අප කුඩා කාලයේ සිදුවූ සිදුවීමකි. ගම් ප්‍රදේශයේ තිබූ කුඩා වැවකින් පෝෂණය වූ කුඩා කුඹුරු යායක් තිබුනි. ඒ නියං සමයක් වූ අතර වැවෙහි ජල මට්ටම සැලකියයුතු ලෙස පහල ගොස් තිබුනද ගොවීන් වගා කටයුතු ආරම්භ කර තිබුනේ අනාගත වැසි අපේක්ෂාවෙනි. බලාපොරොත්තු වූ කාලයේදී වැස්ස නොවැටුන බැවින් ගොවීන් අතර අසහනය මතුවිය. ජලය බෙදාගැනීම සම්බන්ධව යම් යම් ආරවුල්ද පැන නැඟුනු බැව් මගේ මතකයේ ඇත. කෙසේ වුවත් වැවෙහි තිබූ වතුර ප්‍රමාණය ප්‍රවේශමෙන් පරිහරණය කලේ නම් අස්වනු කැපෙන අවස්ථාව දක්වා යන්තමින් සෑහේ යයි උපකල්පනය කල හැකි තරමේද පරිමාවක්ද එහි විය. සතියකට වරක් එක් දිනකදී වැවෙහි දොරවල් හැර වතුර නිකුත් කිරීමට බලධාරීන් ක්‍රියා කලහ. මේ අතර අලුත් ප්‍රශ්නයක් පැන නැඟිනි.

වැව් සොරොව්ව ආසන්නයෙන් වතුර කාන්දුවක් හටගත් අතර මෙය ගොවීන්ට මහත් අස්වැසිල්ලක් වූයේ අමතර වතුර ප්‍රමාණයක් ලැබුන බැවිනි. සියල්ලන්ම අනවසරයෙන් ලැබුන ජලයෙන් තාවකාලිකව සෑහීමකට පත්වූ අතර බලධාරීන් මෙන්ම ඔවුන්ද වැව පිලිසකර කරගැනීමට උනන්දුවක් නොගන්නා ලදී. අවසානයේ එක් දිනෙක ජල කාන්දුව අධික වී වැවු බැම්මෙහි කොටසක්ද සමඟ මුළු ජල පරිමාව වැවෙන් පිටවිය. මිනිසුන්ට නුවණ පෑදුනේ ඉන් පසුවය. එහෙත් ඒ වනවිටත් අශ්වයා පැනගොස්ය. ශ්‍රමදානයක් මඟින් වැව් බැම්ම පිළිසකර කලද පීදීමට ආසන්න හා පීදුනු විගස ගොයම රැකගැනීමට වැස්ස වලාහක දෙවියන්ගෙනක් කිසිදු සහයෝගයක් නොලැබිනි.

මට මේ කතාව මතක් වූයේ ලාංකීය ඡන්ද දායකයාගේ හැසිරීම අරභයා දුකා විසින් තම අඩවියට එක්කල මහජනයා සහ අරක්කු යන ලිපිය දුටු විටය. ලාංකීය ඡන්ද දායකයාගේ හැසිරීම, මා මුලින් සඳහන් කල කතාවෙහි ගොවීන්ගේ හැසිරීමෙන් වෙනස් වන්නේ නැත.

මා ජීවත් වන ප්‍රදේශයේ ඡන්ද දායකයා තම ඡන්දය පාවිච්චි කිරීමේ මූලික අපේක්ෂාවන් කල්පනා කර පෙලගැස්වීමි.

1.තමාට රැකියාවක් ලබාගැනීමේ අ‍නාගත බලාපොරොත්තුව.
2.තම දුවට-පුතාට රැකියාවක් ලබාගැනීමේ අ‍නාගත බලාපොරොත්තුව.
3...........රැකියාවක් ලබාගැනීමේ අ‍නාගත බලාපොරොත්තුව.
4...........රැකියාවක් ලබාගැනීමේ අ‍නාගත බලාපොරොත්තුව.

මෙය දේශපාලන නායකයන්ගේ "පළමුවත් රට, දෙවැනුවත් රට,තෙවැනුවත් රට" යන ඊනියා පෙලගැස්මට සමානය. මෙයට පරිබාහිරින් කල්පනා කලහොත් කොමිස්, කොන්ත්‍රාත් ලබාගැනීමේ අරමුණ ඇති ව්‍යාපාරිකයන්, නීතියෙන් බේරීමේ අරමුණ ඇති කසිප්පු-ගංජා-කුඩු මුදලාලිලා මෙන්ම කිසිදු අවශ්‍යතාවයක් නැතත් "අහවලාගෙ ෆිට් එකක්" යන සමාජ පිලිගැනීම අපේක්ෂා කරන මානසික රෝගීන්ද සිටිනුයේ මා මුලින් සඳහන් කල පිරිසට වඩා සෑහෙන පිටුපසිනි.[පිටුපසින් යයි කීවේ සංඛ්‍යාත්මකවය]. දුකා තම ලිපිය තුල මතුකල මූලික කරුණ, එනම් අරක්කු හෝ බත්පැකට් සාධකය ඡන්ද ප්‍රතිඵලයට බලපෑම් කරන්නේ අනියම් ආකාරයෙනි. එනම් අරක්කු-බත්පැකට් සඳහා රොක්වන්නන් නිසා ඡන්දය දුන්නද නොදුන්නද පිරිස් බලය ඇතිකරගත හැකිය. පාවෙන ඡන්ද දායකයන් අතුරින් එක්තරා පිරිසක් මේ මඟින් ආකර්ෂණය කරගත හැකිය. දැනට ජ්‍යේෂ්ඨ අමාත්‍ය ධූරයක් දරන ඩිව් ගුණසේකර මහතා හම්බන්තොට දිස්ත්‍රික්කයෙන් තරග කල සමයේ මැතිවරණ දිනයේ නිවසේ තිබූ නොසේදූ පිඟන් සංඛ්‍යාව ඔහු ලබාගත් මනාප ඡන්ද සංඛ්‍යාවට වඩා ඉහල බැව් සඳහන් කල යුතුය. ඒ අරක්කු සහ බත් පැකට් ඡන්දයට බලපෑම් කල හැකි ප්‍රමාණයයි.

මා මුලින් අවධාරණය කල කරුණ ගැන දැන් සලකා බලමු.
මේ වනවිට ලංකාව තුල විරැකියාව ඉහල අගයක් ගනී. එසේත් නැතහොත් වාර්තා වන දත්තයන් වැරැදිය. යම් තොරතුරක් ලබාගැනීමට ලංකාවේ නිවසකට යන නිලධාරියෙකු හට නිවැරදි තොරතුරු ලබා ගැනීම තරමක් අපහසුය. රැකියාවක් ඇති නැති බව පෞද්ගලික අංශයේ රැකියාවක් කරන අයෙකුගෙන් හෝ ගොවියෙකුගෙන්, එසේත් නැතිනම් මුදලට යම් සේවාවක් සපයන්නෙකුගෙන් විමසුවහොත් සාවද්‍ය තොරතුරු ලැබීමේ හැකියාව වැඩිය. ද්විතියික අධ්‍යාපනය හමාරකල සමයේ මා වරක් ලංකාවේ ජන සංගණනයට දායක විය. රැකියා කරන්නන්ගේ තොරතුරු ඉල්ලා සිටි විට නිවැසියන්ගෙන් ලැබුන ප්‍රතිචාරය වූයේ "අහවල් තැන වැඩ කරනව, රස්සාවක් නෑ කියල දාන්න" යන්නයි. [රැකියාව පමණක් නොව ජල මුද්‍රිත වැසිකිළියක් ඇති බව හෝ ගෙබිමට සිමෙන්ති යොදා ඇති බැව් ප්‍රකාශ කිරීමටද ඔවුන් මැළි විය]. මෙයින් කියවෙන්නේ එක්කෝ ඔවුන් කරන රැකියාව ගැන ඇති අතෘප්තියයි. නැතහොත් රජයේ රැකියාවක අපේක්ෂාවයි.

තත්වය මෙසේ වීමට බලපාන කරුණු රැසකි.
පළමුවැන්න පෞද්ගලික සේවයේ යෙදීමට ඇති අකමැත්තයි. මේ වනවිට ඉහල තලයේ සේවකයන්ට යම් යම් වරප්‍රසාද හිමි වුවද පෞද්ගලික අංශයේ පහලම මට්ටමේ සේවකයාට රැකියාවේදී හිමිවියයුතු මූලික අයිතිවාසිකම් හෝ ලැබෙන්නේ නැත. අනෙක් අතට අගනුවර කේන්ද්‍රගතව පවතින රැකියාවන්හි නියුතු වීමට පූර්ණකාලීනව එහි සිටිය යුතුය. පෞද්ගලික අංශයේ රැකියා කල යම් පිරිසක් පසුගිය කාලයේ ආරම්භ කල උපාධිධාරීන්ට රැකියා ලබාදීමේ වැඩසටහන හා සම්බන්ධ විය. ඒ උක්ත ගැටළු හේතුවෙන් පෞද්ගලික අංශයේ සේවය කිරීමට ඇති අකමැත්ත හේතුවෙනි. මෙම විරැකියාව පසුබිම දේශපාලකයාට ක්‍රීඩා කිරීමට හොඳ පිටියකි.

ජනාධිපතිවරයා දෙවැනිවර බලයට පත්වූ විගසින්ම සිදුකල කාර්ය වූයේ ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය මඟින් ධූරකාලය දීර්ඝ කරගැනීමට පිඹුරුපත් සැකසීමයි. එහි අනෙක් මූලික සංශෝධනය වූයේ ස්වාධීන කොමිෂන් සභා ක්‍රමය අහෝසි කර රාජ්‍ය සේවකයන් පත්කිරීම මාරු කිරීම ආදී කටයුතුද අමාත්‍ය මණ්ඩලය යටතට ගැනීමයි. දැන් අදහස පැහැදිලිය. එක්පසකින් විරැකියාව තිබේ. අනෙක් පැත්තෙන් අවශ්‍ය කරන විසඳුම තිබේ.

සතුන් සඳහා උගුල් අටවන්නන් ඒ සඳහා භාවිත කරන උපක්‍රමය වන්නේ උගුල දෙසට ඇති මාර්ගය එළිපෙහෙලි කර තැබීමත් අනෙක් මං ඇහිරීමත්ය. මෙහිදී දේශපාලන අධිකාරිය ක්‍රියාත්මක වන්නේද එලෙසිනි. මේ වනවිට රජයේ රැකියා වලින් සැලකියයුතු ප්‍රතිශතයක් දේශපාලන සබඳතා මත ලබාදේ. "රාජ්‍ය සේවය" යන කුලකය තුලට ගැනෙන සෘජු රැකියා සම්බන්ධයෙන් යම් සතුටුදායක තත්වයක් තිබුනද අධිකාරී, මණ්ඩල, සංස්ථා ආදිය කෙලින්ම දේශපාලන සබඳතා මත තීරණය වේ.

දැන් යලිත් ඡන්ද දායකයා වෙත යොමුවෙමු. ඔහු නිරූපනය කරන්නේ ක්‍රමය වෙනස් කිරීමට හෝ ඒ පිළිබඳ කතිකාවක යෙදීමට හෝ යොමු නොවී වැවේ සිදුරෙන් ගැලූ වතුරෙන් තාවකාලිකව සෑහීමකට පත්වූ ගොවියාගේ භූමිකාවයි. ඔහුගේ ඉල්ලීම ආත්මාර්ථකාමීය. එහි අරමුණ අන් අයෙකුට ලැබියයුතු යමක් තමාට ලබාගැනීමයි. මෙය අරක්කු භාගයකට හෝ බත් පැකට්ටුවකට ඡන්දය ලබාදීමටත් වඩා අවලස්සන වන්නේ එබැවිනි.