කොර වෙන්න ප්‍රශ්න අසා බිම් මට්ටමට බැසීම.

දිස්ත්‍රික් සමිබන්ධීකරණ කමිටුවලට ජනාධිපතිතුමාගේ සපැමිණීම මේ දිනවල ආන්දෝලනාත්මක මාතෘකාවකි. විශේෂයෙන්ම මෙම කාර්යයන් සමඟ බැඳී පවතින කාර්යාලවල නිලධාරීන්හට එතුමාගේ පැමිණීම විශේෂ සිද්ධියක් වන අතර වෙනදාට නැති අමුතු සූදානමකින් කමිටු රැස්වීම සංවිධානය කිරීමටද සිදුවේ. "දිස්ත්‍රික් සමිබන්ධීකරණ කමිටුව" යනු, සරළව කිවහොත් යම් දිස්ත්‍රික්කයක සංවර්ධනය වෙනුවෙන් ගනුලැබූ ක්‍රියාමාර්ගයන්ගේ ප්‍රගතිය සමාලෝචනය කිරීමේ සහ ඉදිරියේ ගතයුතු ක්‍රියාමාර්ග පිළිබඳව තීරණ ගනු ලබන ස්ථානයයි. ගම්බද මාර්ගයක් කොන්ක්‍රීට් කිරීමේ සිට ඉහලට විහිදීයන ඕනෑම සංවර්ධන කටයුත්තක් මෙහිදී සාකච්ඡාවට ගතහැකිය (දිස්ත්‍රික් මට්ටමින්).

සාමාන්‍යයෙන් දිස්ත්‍රික්ක‍යේ පරිපාලන ප්‍රධානියා වන දිස්ත්‍රික් ලේකම්වරයාද ඔහු යටතේ සිටින ප්‍රාදේශීය ලේකම්වරුන්ද අනෙකුත් රජයේ ආයතන ප්‍රධානීන්ද වගකිවයුතු විශේෂ නිලධාරීන්ද රාජ්‍ය අංශය නියෝජනය කරන අතර දිස්ත්‍රික්කයේ පාර්ලිමේන්තු නියෝජිතයන් සහ අනෙකුත් මහජන නියෝජිතයන් අනෙක් පාර්ශවයෙන් සහභාගී වේ. ජනාධිපතිතුමා සහභාගී වන්නේ මෙම රැස්වීමටය.

යම් යම් ස්ථානයන්හි සිදුවී ඇති ප්‍රශ්න ගැටළු අක්‍රමිකතාවයන් පිලිබඳව ජනපතිතුමාගේ ප්‍රශ්න කිරීම් වලින් නිලධාරීන් මවිතයට පත්වන අයුරු දැකීම ස්වර්ණවාහිණී වැනි මාධ්‍යන්ට මාරම නිව්ස් එකකි. සමහර අවස්තා වලදී ප්‍රශ්න කිරීමට අමතරව ජනපතිතුමා නිලධාරීන්ට පොඩිපහේ "තගක්" දමන අයුරුද දකින "හුදී ජනතාව" සාධුකාර දෙන්නේ නැතිවා පමණය. "ලොක්ක ඇවිල්ල ඇහුවෙ මාර ප්‍රශ්න ටිකක්නේ..... බලන්න එතුමා අහවල් ගමේ කොන්ක්‍රීට් පාර ගැන ඇහුවම ........ මහත්තයට කට උත්තර නැතිවුනා...." වැනි කතා මෙහිදී සුලභය.

ශීර්ෂයෙන් සිටගනු වෙනුවට දෙපයින් සිටගෙන ප්‍රශ්නය දෙස බැලුවහොත් මෙහි ඇත්තේ කුමක්ද? එක්පසෙකින් රටේ ආර්ථිකය බින්දුවට වැටී ඇති අතර ඇමතිවරු තමන්ගේ කාර්යන් නිසි පරිදි ඉටු නොකරන වටපිටාවක් තුල අධ්‍යාපනය, සෞඛ්‍ය, විදුලිබල, වෙළඳ-පාරිභෝගික.... ආදී අමාත්‍යාංශ බරපතළ අර්බුද වල ගිලී පවතී. මේ, තම අමාත්‍යාංශයේ වගකීම් හඳුනා නොගත් ඇමතිවරුන් රටේ ස්වෛරීත්වය වැනි අනෙකුත් ප්‍රශ්න ගැන සංවේදී වන වටපිටාවකි. ඔවුන් තම රාජකාරිය නිසි පරිදි ඉටු නොකරන බව, ජනාධිපතිතුමාට මෙවැනි සිල්ලර රැස්වීම් වලට සහභාගී වීමට සිදුවීමෙන්ම පැහැදිලිවේ.
අනෙක් පැත්තෙන් රජයේ සේවකයාගේ සිට මහජන නියෝජනයේ ඉහලම පුරුක් දක්වා සිදුකරන දූෂණයන්ට එරෙහිව පියවර ගැනීමට තරම් ශක්තිමත් නීති පද්ධතියක අඩුපාඩුව පවතී. මේ පිළිබඳව වගකිව යුත්තන් සිටින්නේ නෑසු කන් ඇතිවය. ජනාධිපතිතුමා රැස්වීමට සහභාගී වන්නේ මෙවැනි වටපිටාවක් තුලය.

ඉන්පසු කතාකලයුතු වැදගත්ම අංශය වන්නේ මෙම රැස්වීම් වලදී සියයට අනූවකම අවධානය යොමුවන, ජනාධිපතිතුමාගේද ප්‍රශ්න වලට මුල්වන "සංවර්ධන ව්‍යාපෘති" හෙවත් සියල්ලන්ම දන්නා කියන භාෂාවෙන් කිවහොත් "කොන්ත්‍රාත්" පිළිබඳවය. ගමේ පාරට දමන කුඩා බෝක්කුවේ සිට සියළු කොන්ත්‍රාත් පිරිනැමෙන්නේ දේශපාලන ආශීර්වාදයෙනි. කොටින්ම ඡන්දයේදී උදව් කල සහ ඡන්දයෙන් පැරදුන හෝ ජයගත් දේශපාලන හෙන්චයියන්ටය. එහෙත් අදාල කටයුතු පිලිබඳ අධීක්ෂණය කලයුත්තේ-අවසාන තීරණ ගතයුත්තේ- රජයේ නිලධාරීන්ය. ස්වාධීන කොමිෂන් සභා අහෝසි කරදමා රාජ්‍ය සේවකයාගේ කොඳුනාරටිය බිඳදමා ඇති මෙවන් වකවානුවක දේශපාලන බලය අත දරාගත් හෙන්චයියන්ට විරුද්ධව නීතියෙන් කටයුතු කරන නිලධාරීන්ට ලැබෙන්නේ දඬුවම් මාරුවීම්ය, මැර තර්ජනයන්ය. ජනාධිපතිතුමා සහභාගී වන්නේ මෙහෙව් රැස්වීමකටය.

සටහන අවසන් කිරීමට මත්තෙන් මාතෘකාවට අදාල කතාවක් සඳහන් කරනු කැමැත්තෙමි.
ප්‍රශ්නයක් සම්බන්ධයෙන් එක්තරා ආයතනයකට දුරකථන ඇමතුමක් ගන්නා ලෙස ප්‍රේමදාස ජනාධිපතිතුමා වරක් තම ලේකම් වරයෙකුට (ඔහුගේ නම සිල්වා යයි සිතමු) නියෝග කරන ලදී. ලේකම්වරයා ඉතා වගකිවයුතු අයෙක් වූ අතර ජනපතිගේ සමීපතමයෙක් විය. ඔහු ක්ෂණිකව රිසීවරය ගෙන "මතකයෙන්" අදාල අංකය ගසා ඇමතුම ගෙන ජනාධිපතිවරයාට දුන්නේය. ඇමතුමෙන් පසුව හිස දෙසට දබරැඟිල්ල යොමුකල ප්‍රේමදාස ජනාධිපතිවරයා පැවසුවේ "සිල්වා මේක තියෙන්නෙ ඔයවගේ නොවැදගත් දේවල් මතක තියාගන්න නෙවේ" යන්නය.

ඉංජිනේරුවා පෙදරේරුවාගේ කාර්ය නොකල යුතුවාක් මෙන්ම, ජනාධිපතිතුමා කලයුතු වන්නේ තමා "බිම් මට්ටමටම බසින" නායකයකු බව පෙන්වීමට මෙවන් රැස්වීම්වලට කඩාපැන සිල්ලර ගනයේ මාධ්‍ය සංදර්ශන පැවැත්වීම නොව සියළු අකටයුතුකම් නවත්වාලීමට ක්‍රමවේදයක් සැකසීමය. එවිට ජනප්‍රසාදය නිරායාසයෙන්ම ලැබෙනු ඇත.