මෙන්න අද අයවැයේ ඇතුල් පැත්ත.....! Budget fun Today!

අද අයවැය. ලොක්ක පාර්ලිමේන්තුවට ඇවිල්ල කියවල යයි. මේ අයවැය හැදෙන හැටි.

අයවැය කියල සාමාන්‍යයෙන් කිව්වට මේකට කියන්නෙ "විසර්ජන පනත" කියල. නොවැම්බර් මාසෙ අයවැය කියවන්න ඒක හැදෙන්න පටන් ගන්නෙ ජුනි ජූලි මාසවල ඉඳල. අයවැයක් කියල කියන්නෙ ඉදිරි මුදල් වර්ෂයේදි දරන්න සිදුවෙන ආදායම් වියදම් තීරණය කිරීමේ ක්‍රියාවලියක්. ඒක හැදෙන්නෙ කොටස් හතරකට

1. ආදායම් පිලිබඳ ඇස්තමේන්තුව- රජය අපේක්ෂිත ආදායම් මොනවද කියල බැලීමයි මේකෙන් සිදුවෙන්නෙ. වියදම් කරන්න මුදල් හොයාගන්න විදිය මෙතනින් පෙන්වනව.

2. වියදම් පිලිබඳ ඇස්තමේන්තුව- මේකෙන් කියන්නෙ වියදම් මොනවාද යන්න.

3. අත්තිකාරම් ගිණුම් ඇස්තමේන්තුව- අත්තිකාරම් කියල කියන්නෙ ණයක් වගේ දෙයක්. ඔය උකස් මධ්‍යස්ථානවලත් කියන්නෙ පවුමට මෙච්චර අත්තිකාරමක් දෙනව කියල. පසුව පියවීමේ අදහසින් දෙන මුදල් තමයි අත්තිකාරම් කියන්නෙ. මේ ගැන තමයි මේ කොටස.

4. රාජ්‍ය සේවක වැටුප් ඇතුලත් සවිස්තරාත්මක කාර්ය මණ්ඩල උපලේඛණය-රජයේ සේවකයන් වෙනුවෙන් දරන්න සිදුවෙන වියදම තමයි මේ කෙතාටසින් කියන්නෙ. මේ අවුරුද්දෙ වැටුපට වැටුප් වර්ධකය එකතු කරල එක එක්කෙනා වෙනුවෙන් ඊලඟ අවුරුද්දෙ ගෙවියයුතු වැටුප්, ඒ වගේම සියළු දීමනා ගණනය කරලයි ගන්නෙ.

සාමාන්‍යයෙන් සෑම රාජ්‍ය ආයතනයක්ම අවුරුද්ද මැද හරියෙදි, ඉදිරි අවුරුද්ද සඳහා තමුන්ට ඕනකරන වියදම් හදන්න ඕන. බොහොමයක් රාජ්‍ය ආයතන වල ආදායම් නෑ නෙව. තියෙන්නෙ වියදම් විතරයි. මේ වියදම් ඇස්තමේන්තුව හදල තමුන්ගෙ අමාත්‍යංශ ලේකම්ට යවන්න ඕන. මේ කාරණා වලදි අමාත්‍යංශ ලේකම් හඳුන්වන්නෙ "ප්‍රධාන ගනන්දීමේ නිලධාරිය" කියල. (කෙටියෙන් ප්‍රගනි).

⌖ ඊලඟ පියවර තමයි ප්‍රගනි ඒක භාණ්ඩාගාරයට යැවීම.

⌖ ඊට පස්සෙ භාණ්ඩාගාරය ප්‍රගනි ලා එක්ක කතා කරල කපල කොටල අවසාන තීරණයට එළඹෙනව.

⌖ ඊටත් පස්සෙ එක එක අමාත්‍යංශ-දෙපාර්තමේන්තු වල ආදායම් සහ වියදම් එකතු කරල එක තැනකට ගන්නව. ඒකට කියන්නෙ "විසර්ජන පණත් කෙටුම්පත" කියල

⌖ ඊලඟ පියවර වෙන්නෙ විසර්ජන පනත් කෙටුම්පත අමාත්‍ය මණ්ඩලයේ අනුමත කරගෙන මුද්‍රණය කිරීම.(ඕනම මුදල් පණතක් අමාත්‍ය මණ්ඩලයේ අනුමැතිය ඇතිවයි පාර්ලිමේන්තුවට දාන්න ඕන)

⌖ ඊට පස්සෙ තමයි ලොක්ක (නැත්තං වෙන කවුරුහරි) ඇවිල්ල පාර්ලිමේන්තුවෙ කියවන්නෙ. ඒකට කියන්නෙ පළමුවර කියවීම කියල.

⌖ ඊට සති දෙකකට විතර පස්සෙ එක එක අමාත්‍යාංශ වල ආදායම් වියදම් ගැන වාද විවාද කරල ඒවා අනුමත කරගන්නව. මේකට කියන්නෙ "කාරක සභා අවස්ථාව" කියල. මෙතනදි ඕන නම් පණත සංශෝධනය කරන්නත් පුළුවන්.

⌖ අන්තිම අවස්ථාව වෙද්දි රජයේ මුළු ආදායමත් මුළු වියදමත් කියන්න පුළුවන්. හිඟය පියවන්න තියන සැලසුම් ඉදිරිපත් කරනව.

⌖ ඉන්පස්සෙ පාර්ලිමේන්තුවෙ සම්මත කරගන්නව. කෙටුම්පතේ මුල් පිටපත කථානායකතුමා අත්සන් කරල මුදල් ඇමතිතුමාට භාර දෙනව. (කථානායකතුමා අත්සන් කලාට පස්සෙ ඒක "විසර්ජන සම්මත නීතිය" බවට පත් වෙනව).

⌖ මුදල් ඇමතිතුමාට පුළුවන් භාණ්ඩාගාරයට දැනුම් දෙන්න ඒ ඒ කටයුතු සඳහා ඒතාබද්ධ අරමුදලෙන් මුදල් නිදහස් කරන්න කියල.

අයවැය ගැන කෙටියෙන් ඔච්චරයි!