සකල දේශ වාසී බේබද්දනි, දුම් බොන්නනි වරෙව්!

[පිලිගැන්වීම හිතවත් Pra Jayට]
පසුගිය දිනෙක කාර්යාලයට අනුබද්ධ ආයතනයක සේවය කරන්නියක් පැමිණ කුමක්දෝ කොඩියක් මවෙත දී සුළු මුදලක් ඉල්ලා සිටියාය. කොඩිය බැලූවිට එය මත්පැන් හෝ දුම්වැටි විරෝධී දිනයකට අදාලව මුද්‍රණය කර විකුණනු ලබන්නකි.(මේ දෙකෙන් කුමක්දැයි නිවැරදිව මතක නැත). එක්වරම ඇයට මුදල් නොදුන් මා ඇය සංවාදයට පටලවා ගතිමි.

"අපි මේව නොගත්තට මොකද අපි බොන අරක්කු සිගරට් වලින් අල්ලන බද්ද මදෑ!" මම කීවෙමි.

"ඔයාල තමයි මේව ගන්න ඕන.... දන්නවද, අරක්කු සිගරට් බීල ලෙඩවෙන අය වෙනුවෙන් ආණ්ඩුවට යන වියදම වැඩියි බදු ආදායමට වැඩිය!"

"අම්මප! ඔයා දන්නවද ඒක හරියටම? කවුද ඕක කිව්වෙ? කොහෙන්ද ඔයා සංඛ්‍යාලේඛණ ගත්තෙ?" මා විමසුවේ ඊට දින කිහිපයකට පෙර අන්තර්ජාලයේ දුටු සංඛ්‍යා ලේඛණ කිහිපයක් හේතුවෙනි. නිශ්චිත පිළිතුරක් දීමට ඇය අසමත් වූ අතර ඇයගේ ප්‍රකාශය කියන්නන් වාලේ කියන ප්‍රකාශයකට වැඩි යමක් නොවීය.

මා දුටු සංඛ්‍යා ලේඛණ දත්ත වලට අනුව, 2011 වර්ෂයේ මත්පැන් හා දුම්වැටි වෙනුවෙන් රජය එකතු කල 'බදු' ආදායම පිලිවෙලින් රුපියල් බිලියන 44ක් හා 33කි. මේ සෘජු බදු අාදායම් පමණක් වන අතර දඩ මුදල් ආදිය මීට අයත් නොවේ. අදාල වර්ෂයේ සෞඛ්‍ය වියදම රුපියල් බිලියන අනූවකි! ඒ අනුව 2011 වර්ෂයේ සෞඛ්‍ය වියදම් වලින් 85.5%ක් ම ලබාගෙන ඇත්තේ මත්පැන් හා දුම්වැටි මඟිනි. දඩ ආදිය එකතු වූ විට මෙම අගය සීයට සීය හෝ එයද ඉක්මවා යා හැකිය. සරළව කිවහොත් රටේ ජනතාවගේ සෞඛ්‍ය වෙනුවෙන් වන වියදම් දරන්නේ මත්පැන් හා දුම්වැටි පරිභෝජනය කරන්නන්ය. ප්‍රශ්නය එය නොවේ.

රජයේ ආදායම් පියවා ගැනීමට භාවිතා කරන කෝකටත් තෛලය මත්පැන් හා දුම්වැටිය. සාමාන්‍යයෙන් අත්‍යාවශ්‍ය නොවන භාණ්ඩ වෙනුවෙන් යම් ඉහල බද්දක් අය කිරීම අසාධාරණ නොවුවද මේවාට අයකරන බද්ද සීයට පන්සීය ඉක්මවයි. අනෙක් පැත්තෙන් (විශේෂයෙන්ම මත්පැන්) මේවාට පාලන මිලක් නැත. බෝතලයේ සඳහන් මිලට වැඩියෙන් අයකරන මත්පැන්හල් පරීක්ෂා කරන බවක් පෙනෙන්නට නැත. මිල වැඩිකිරීම සිදුවන්නේ හිතුමතේටය. මත්පැන් හෝ දුම්වැටි යනු තහණම් දෑ නොවේ. අනෙකුත් සෑම භාණ්ඩයකටම ලැබියයුතු සැලකිල්ල මේවාටද ලැබිය යුතුය. මෙය හරියට සිරගත කරන වැරදිකරුවන්ට මානව හිමිකම් ලබා නොදීම වැනිය.

මේ මාතෘකාව මේ කාලයට විශේෂයෙන් අදාල වන්නෙ පොදු අපේක්ෂකයා මෛත්‍රීපාල සිරිසේන මහතා බැවිනි. හිටපු සෞඛ්‍ය ඇමතිවරයා වශයෙන් අමාත්‍යධූරයේ සිටින කල ඔහු ගෙනා යෝජනාවක් වූයේ මත්පැන්-දුම්වැටි හේතුවෙන් ඇතිවන රෝගාබාධයන්ට රජයේ රෝහ‍ලකින් ප්‍රතිකාර ගත්විට ඊට මුදල් අයකල යුතු බවයි. එක් පැත්තකින් සෞඛ්‍ය වියදම් මුළුමනින්ම පාහේ දරන්නේ මත්පැන්-දුම්වැටි පාවිච්චි කරනවුන්ය. අනෙක් පැත්තෙන් එක් වැරැද්දකට ලැබියයුත්තේ එක් දඬුවමක් පමණක් නිසා, රජයට ගෙවන අධික බද්ද ප්‍රමා‍ණවත්ය. එබැවින් පොදු අපේක්ෂක මෛත්‍රීපාල සිරසේන මහතාට කීමට ඇත්තේ මෙයයි,

"මත්පැන්-දුම්වැටි පාවිච්චි කරන්නෝද මනුෂ්‍යයෝය. අපේ ඡන්දය අපගේ අයිතිවාසිකම් සුරකින්නන් හටය!"