අපි මෙහෙමයි තැපැල් ඡන්ද දාන්නේ.....

කලින් වතාවල් දෙකක ඉලෙක්ෂන් ඩියුටි ගිය හැටි ලිව්ව. ඉලෙක්ෂන් ඩියුටි සහ කරදර ජරමර අස්සේ ඉලෙක්ෂන් ඩියුටි කියන මාතෘකා වලින් දාල ඇති. ඊට අමතරව ඡන්දෙට ගිහිල්ල මුනගැහුන කෙනෙක් ගැන මෙතනත් ලිව්ව. මෙදා ඡන්දෙට මොන දීපංකරේක යන්න වෙයිද දන්නෙ නෑ. ඒ ගැන ලියන්න පුළුවන් ගිහිං ආවම. මේ ලියන්න යන්නෙ අපි දැනටමත් පාවිච්චි කරපු තැපැල් ඡන්දය ගැන.

තැපැල් ඡන්දය ගැන ඔහේල දැනටමත් දන්නව ඇති. ඒ රජයේ නිලධාරීන්ට දාන්න තියන ඡන්දයක් විදියට. ඊට අමතරව බොහෝ විට ඉස්සෙල්ලම අහන්න ලැබෙන ප්‍රතිපලයත් තැපැල් ඡන්ද ප්‍රතිපලයක්. තැපැල් ඡන්දෙ ගැන සම්පූර්ණ විස්තරේ මෙන්න.

තැපැල් ඡන්දයක් පැවැත්වීමේ අරමුණ තමයි මැතිවරණ රාජකාරී වලට සහභාගී වන රජයේ සේවකයන්ට තමන්ගෙ කැමැත්ත ප්‍රකාශ කිරීමේ අවස්ථාව සලසා දීම. සාමාන්‍යයෙන් මැතිවරණ රාජකාරි වලට යොදාගන්නෙ කෙලින්ම රාජ්‍ය නිලධාරීන් විදියට සැලකෙන අමාත්‍යාංශ දෙපාර්තමේන්තු යටතට ගැනෙන මධ්‍යම රජයට හෝ පළාත් සභා වලට අයත් උදවිය. සංස්ථා, මණ්ඩල, අර්ධ රාජ්‍ය සේවකයන් මේ වැඩ වලට යොදා ගන්නෙ නෑ. මැතිවරණය ප්‍රකාශ කලාට පසුව තැපැල් ඡන්ද සහ මැතිවරණ රාජකාරී වෙනුවෙන් ඉල්ලුම්පත් කැඳවනව. තෝරා ගන්නා අයට පුළුවන් ඩියුටි යන්න සහ තැපැල් ඡන්දෙ දාන්න. මෙතනදි තැපැල් ඡන්ද දායකයන් විදියට තෝරා ගැනෙන්නෙ ඩියුටි යන අය හෝ ඩියුටි දාන්න බලාපොරොත්තු වන අය විතරයි. හොඳ උදාහරණයක් තමයි මෙවර ඡන්ද ඩියුටි සඳහා ආර්ථික සංවර්ධන අමාත්‍යාංශයට අනුබද්ධ සංවර්ධන නිලධාරීන් තෝරා නොගැනීම. ඒ නිසා එයාල බොහෝ දෙනෙකුගෙ තැපැල් ඡන්ද අයදුම්පත් ප්‍රතික්ෂේප වුනා "මැතිවරණ රාජකාරී සඳහා යොදාගැනීමට බලාපොරොත්තුවක් නොමැත" කියන කාරණාව දක්වමින්. ඒ වගේම දැන් දිවිනැඟුම දෙපාර්තමේන්තුවට අරගෙන තියන, කලින් 'සමෘද්ධි සංවර්ධන නිලධාරීන්' නමින් ඉන්න අයත් ඡන්ද වැඩට ගත්තෙ නෑ.

තැපැල් ඡන්ද සඳහා ඉල්ලුම් කල නිලධාරීන්ගේ අයදුම්පත් සහතික කිරීම මාණ්ඩලික නිලධාරියෙකුට පැවරෙනව. ආයතන ප්‍රධානියා හෝ ප්‍රධානියා විසින් නම්කර යවන ලද නිලධාරියෙකුට මේ කාර්ය කරන්න පුළුවන්. නියමිත දිනයකට කලින් තැපැල් ඡන්ද අයදුම්පත් තමන්ගේ දිස්ත්‍රික් මැතිවරණ කාර්යාලයට භාරදෙන්න ඕන. අයදුම්පතේ විස්තර වල යම් දෝශ සහගත භාවයක් තිබුනොත් ඡන්දය ප්‍රතික්ෂේප වෙනව. කාලය තියනව නම් යලිත් අයදුම් කරන්න පුළුවන්. මෙවර මැතිවරණයේ පනස් දාහකට අධික අයදුම්පත් ප්‍රමාණයක් ප්‍රතික්ෂේප වෙලා තිබුන. එයාලට ඡන්ද මධ්‍යස්ථානයට ගිහිල්ල ඡන්දය ප්‍රකාශ කරන්න පුළුවන්. මේ සඳහා බොහෝවිට අවස්ථාව ලැබෙන්නෙ තමන්ගෙ නිවසට කිට්ටු මධ්‍යස්ථානයක රාජකාරී ලැබෙන 'නිලධාරිනියන්ට' පමණයි. 'නිලධාරීන්' රාජකාරී සඳහා දුර ප්‍රදේශයකට යොදවන නිසා ඔවුන්ට අවස්ථාව අහිමි වෙනව.

තැපැල් ඡන්දය සඳහා සාමාන්‍යයෙන් දින දෙකක් ලැබෙනව. ‍මෙවර 23 හා 24 දින යොදාගෙන තිබුනෙ. සමහර ප්‍රදේශ වල ආරක්ෂක අංශ වල අයට 26 දා ඡන්දය ප්‍රකාශ කරන්න අවස්ථාව සලසා තිබුන. මේ දිනවල ඡන්දය ප්‍රකාශ කරන්න අසමත් වන අයට තවත් දිනයකදි මැතිවරණ කාර්යාලයට ගිහිල්ල ඡන්දය දාන්න පුළුවන්. ඒක අවසන් අවස්ථාව. ඒ අවස්ථාවේදිත් ඡන්දය දාන්න බැරිවුනොත් සො‍රි තමයි.

නියමිත දිනයට ඡන්ද පත්‍රිකා අඩංගු කවර කාර්යාල වලට යැවෙනව. ලියාපදිංචි තැපෑලෙන් ලැබෙන මේ ඡන්ද එක් නිලධාරියෙකුට එක් කවරය බැගිනුයි ලැබෙන්නෙ. ලැබෙන ඡන්ද කවර ඡන්ද විමසීමේ දිනය දක්වා ආරක්ෂිත සේප්පුවක තැන්පත් කරනව. නියමිත දිනයේ ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම ආරම්භ කරනව. මේ අවස්ථාවට පක්ෂ නියෝජිතයන් සහ මැතිවරණ නිරීක්ෂකයන් සහභාගී වෙනව. මැතිවරණ කාර්යාලයේ සිට පැමිණෙන නිලධාරියෙකුත් මෙතනට සහභාගී වෙනව. එක් එක් නිලධාරියා ඡන්ද සලකුණු කිරීමට පැමිණීමත් සමඟ ඔහුට අයත් ඡන්ද කවරය විවෘත කිරීම සිදුකරනව. ඡන්ද කවර ඉතා ආරක්ෂිතව සකස් කරන බව කියන්න ඕන. මුලින්ම කඩදාසි ලිපි කවරය විවෘත කලාම ඒ තුල අැති පොලිතීන් කවරය තුල "ඡන්ද පත්‍රිකාවත්", "ඡන්ද පත්‍රිකාව නැවත බහාලන පොලිතීන් කවරයත්", "තැපැල් කවරයත් ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම හා සහතික කිරීම නිසි පරිදි සිදුවූ බවට අත්සන් කරන ලිපියත්", "ඡන්ද ලිපි කවරයට පිටතින් ඇලවියයුතු විශේෂිත ස්ටිකරයත්" අඩංගු වෙනව. අනන්‍යතාව තහවුරු කරගත් පසු සාමාන්‍ය ඡන්ද මධ්‍යස්ථානයකදි වගේම ආවරණය කල ස්ථානයක ඡන්දය සලකුණු කර නොපෙනෙන සේ නවා කවරය තුලට දැමීමට ඡන්ද දායකයාට පුළුවන්. තමන්ගේ ඡන්ද පත්‍රිකාව සීල් කරන අවස්ථාව දක්වා නිරීක්ෂණය කිරීමට ඡන්ද දායකයාට ඉඩ සැලසෙනව.

ඡන්දය අවසන් වීමෙන් පසු පළමු දිනයේ සලකුණු කල ඡන්ද පත්‍රිකා තැපැල් කාර්යාලය වෙත යැවෙනව. ඉන්පසු දෙවන දිනයේත් එසේම සිදුවනව. සලකුණු නොකර ඉතිරි වන ඡන්ද පත්‍රිකා ඡන්ද හිමියන්ගේ විස්තර පත්‍රිකාවක් සමඟ මැතිවරණ කාර්යාලයෙන් පැමිණෙන නිලධාරියා වෙත භාරදීම සිදුවනව.

තැපැල් ඡන්ද දැමීම සිදුවන්නෙ ඔහොමයි. තැපෑලට යොමුකරන ඡන්ද පත්‍රිකා මැතිවරණ කාර්යාලයේ ආරක්ෂිතව තියනව. ගණන් කරන මධ්‍යස්ථානයේදී මුලින්ම ගණන් කිරීමට යොදාගන්නෙ මේ තැපැල් ඡන්ද. තැපැල් ඡන්ද දැමීමේදී අක්‍රමිකතා සිදුවීමට දන්නා තරමින් ඉඩක් නැති බව කියන්න ඕන. තැපැල් ඡන්ද ගණන් කිරීම ටිකක් අසීරු කටයුත්තක් වෙන්නෙ ආරක්ෂිත කවර විවෘත කිරීමට තියන අපහසුව නිසා. නැත්තං පැයක් දෙකක් යද්දි ප්‍රතිපලය දෙන එක සිම්පල් වැඩක්.

මෙවර තැපැල් ඡන්දයේදි සමහර තැන්වල අවුල් කරගත් අවස්ථා තිබුන. විශේෂයෙන් මාතර අධ්‍යාපන කාර්යාලයක නිලධාරීන් පිරිසක් රස්තියාදු වූ අවස්ථාවක් අසන්නට ලැබුන. කලාප අධ්‍යාපන කාර්යාල දෙකකට එක් සහතික කිරීමේ නිලධාරායෙක් යොදා තිබූ නිසයි මෙවන් ප්‍රමාදයක් අැතිව තිබුනේ. මේවා අක්‍රමිකතා නොවන පරිපාලන ගැටළු පමණක් බව කියන්න ඕන.

ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම අදට වඩා දියුණු ඉලෙක්ට්‍රොනික් ක්‍රමයක් යොදාගැනීමට අදහස් කරන කාලයක එය අත්හදා බැලීමට තැපැල් ඡන්දය යොදාගන්න පුළුවන් කියන එකත් අවසානයට කියන්න ඕන.